- info@dinadivband.com
- 09337699394
ترمیم و پر کردن دندان های پوسیده، یکی از پرکاربردترین درمان ها در حوزه دندانپزشکی ترمیمی به شمار می رود. انتخاب نوع ماده پرکننده نه تنها بر نتیجه نهایی درمان و زیبایی ظاهری تأثیر بسزایی دارد، بلکه نقش مهمی در حفظ استحکام و سلامت بلندمدت دندان ها ایفا می کند.
دو ماده رایج برای این منظور، آمالگام (که پایه فلزی دارد) و مواد همرنگ یا کامپوزیت (که ظاهری مشابه دندان طبیعی دارند) هستند. هر یک از این مواد ویژگی ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند که آگاهی از آن ها می تواند به بیماران و حتی دندان پزشکان در تصمیم گیری صحیح کمک کند. در این مقاله از سری مقالات کلینیک دندانپزشکی دینادیوبند به مقایسه ای جامع میان این دو روش پر کردن دندان خواهیم پرداخت تا با بررسی علمی و دقیق، به پاسخ این پرسش برسیم که کدام گزینه برای کدام شرایط مناسب تر است.
پر کردن دندان معمولاً یک درمان سرپایی و ساده است که با بی حسی موضعی در مطب دندانپزشکی انجام می شود. با این حال، در موارد خاص مانند کودکان، افراد دارای ناتوانی های ذهنی یا بیماران دچار اضطراب شدید، ممکن است نیاز به آرام بخش یا حتی بیهوشی عمومی وجود داشته باشد.
مراحل اصلی پر کردن دندان به شرح زیر است:
۱. بی حسی موضعی: ابتدا ناحیه مورد نظر بی حس می شود تا بیمار در طول درمان احساس درد نداشته باشد.
۲. برداشتن پوسیدگی: دندان پزشک با ابزار مخصوص، بافت های پوسیده را به دقت خارج می کند.
۳. آماده سازی حفره: حفره ایجاد شده پاک سازی و برای پذیرش ماده ترمیمی شکل دهی می شود.
۴. قرار دادن ماده پرکننده: بسته به نوع ماده (کامپوزیت، آمالگام یا سایر مواد ترمیمی)، ماده به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در حفره قرار می گیرد.
۵. شکل دهی و پرداخت نهایی: در پایان، فرم دندان بازسازی می شود، لبه های اضافی برداشته شده و سطح ترمیم صاف و صیقلی می گردد.
این مراحل ممکن است بسته به محل دندان، میزان پوسیدگی و نوع ماده پرکننده کمی متفاوت باشد، اما اصول کلی آن در بیشتر درمان ها یکسان است.
مواد پرکننده دندان به طور کلی به دو دسته اصلی کامپوزیت های همرنگ دندان و آمالگام های فلزی تقسیم می شوند.
کامپوزیت ها، که اغلب به آن ها «پرکننده های سفید» نیز گفته می شود، موادی هستند با رنگ و بافتی نزدیک به دندان طبیعی که از ترکیب رزین های پلیمری و ذراتی مانند سیلیکا ساخته می شوند. این مواد به گونه ای طراحی شده اند که پس از قرار گرفتن در محل ترمیم، با ساختار دندان پیوند می خورند و ظاهر طبیعی آن را حفظ می کنند. بسته به نوع کاربرد، کامپوزیت ها به دو گروه درمانی و زیبایی تقسیم می شوند؛ نوع درمانی برای ترمیم پوسیدگی ها به کار می رود، در حالی که نوع زیبایی بیشتر در اصلاح فرم یا رنگ دندان های جلویی کاربرد دارد.
در مقابل، آمالگام نوعی ماده پرکننده غیرهمرنگ است که ظاهری نقره ای یا خاکستری دارد و از ترکیب چند فلز شامل نقره، قلع، مس و جیوه تشکیل شده است. این ماده از دهه ها پیش در دندان پزشکی مورد استفاده قرار گرفته و به دلیل دوام و مقاومت بالا، به ویژه برای ترمیم دندان های عقب که تحت فشار بیشتری هستند، مناسب شناخته می شود. با این حال، به دلیل ظاهر غیرطبیعی و نگرانی هایی که گاهی در مورد محتوای جیوه در آن مطرح می شود، بسیاری از بیماران تمایل دارند آمالگام های قدیمی خود را با کامپوزیت های همرنگ جایگزین کنند.
کامپوزیت های همرنگ دندان، به دلیل ظاهر طبیعی و توانایی در بازسازی دقیق شکل دندان، به یکی از پرکاربردترین مواد ترمیمی تبدیل شده اند. این مواد بیشتر برای دندان های جلویی یا نواحی قابل مشاهده استفاده می شوند، اما در برخی شرایط برای دندان های عقب نیز کاربرد دارند. مزایا و معایب استفاده از این مواد عبارتند از:
مزایا:
• ظاهر طبیعی و تطابق کامل با رنگ دندان های اطراف
• نیاز کمتر به تراشیدن بافت سالم دندان نسبت به آمالگام
• قابلیت استفاده در ترمیم شکستگی ها یا بستن فاصله بین دندان ها
• چسبندگی مناسب به دندان و کاهش احتمال نشت میکروبی
• مناسب برای ترمیم های زیبایی به ویژه در نواحی لبخند
معایب:
• استحکام کمتر نسبت به پرکننده های فلزی (مخصوصاً در دندان های عقبی)
• احتمال ساییدگی و شکستن در اثر فشار زیاد یا سایش شدید
• دوام کمتر در مقایسه با آمالگام در بلندمدت
• هزینه بالاتر نسبت به مواد غیرهمرنگ
• حساسیت احتمالی به دما یا فشار در روزهای اولیه پس از ترمیم
آمالگام یکی از قدیمی ترین و مقاوم ترین مواد مورد استفاده در ترمیم دندان است که همچنان در بسیاری از موارد، به ویژه برای دندان های عقب، انتخاب مناسبی محسوب می شود. این ماده ترکیبی از چند فلز است و به دلیل دوام بالا، کاربرد گسترده ای در دندان پزشکی دارد. در ادامه مزایا و معایب این مواد را بررسی می کنیم:
مزایا:
• استحکام بالا: مناسب برای دندان های آسیاب که تحت فشار زیادی هستند.
• سفت شدن سریع تر: زمان درمان کوتاه تر است.
• دوام طولانی مدت: مقاومت بالایی در برابر سایش، ترک خوردگی و شکستن دارد.
• قیمت مناسب: از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر از مواد همرنگ دندان است.
معایب:
• ظاهر غیرطبیعی: رنگ نقره ای یا خاکستری آن با دندان های طبیعی هم خوانی ندارد.
• احتمال تیره شدن اطراف دندان: در طول زمان ممکن است موجب تغییر رنگ مینای اطراف شود.
• نگرانی درباره جیوه: هرچند میزان جیوه آن بسیار کم و در محدوده ایمن است، اما هنوز نگرانی هایی در میان برخی بیماران وجود دارد.
• نیاز به تراش بیشتر: برای جای گذاری آمالگام، گاهی باید بخش بیشتری از دندان تراش داده شود.
یکی از دلایل اصلی محبوبیت روزافزون پرکردن دندان با مواد همرنگ (کامپوزیت)، حفظ بیشتر بافت طبیعی دندان است. کامپوزیت ها برخلاف آمالگام، به سطح دندان متصل می شوند و نیازی به تراش گسترده ندارند. این ویژگی باعث می شود در روند درمان، ساختار سالم دندان تا حد امکان دست نخورده باقی بماند.
اگرچه زمان انجام و هزینه این نوع ترمیم ممکن است کمی بیشتر باشد، اما مزایایی مانند ظاهر طبیعی، حداقل تهاجم به بافت دندان و سازگاری بیشتر با نیازهای زیبایی، باعث شده بیماران تمایل بیشتری به استفاده از مواد سفید داشته باشند. همین عوامل است که کامپوزیت را به گزینه ای قابل اعتماد و پرطرفدار در دندانپزشکی ترمیمی تبدیل کرده است.
در نهایت، انتخاب بین پر کردن دندان با مواد سفید (کامپوزیت) یا مواد سیاه (آمالگام) به عوامل مختلفی از جمله محل دندان، میزان پوسیدگی، نیازهای ظاهری و بودجه بیمار بستگی دارد. کامپوزیت ها به دلیل رنگ طبیعی، چسبندگی بالا و حفظ بیشتر ساختار دندان، امروزه انتخاب محبوب تری در میان افراد هستند. در مقابل، آمالگام همچنان به عنوان گزینه ای مقاوم و مقرون به صرفه برای دندان های عقب شناخته می شود.
برای اینکه بتوانید بهترین تصمیم گیری ممکن را داشته باشید، مشاوره با دندانپزشک متخصص ضروری است. کلینیک دندانپزشکی دینادیوبند با بهره گیری از فناوری های روز دنیا، مواد باکیفیت و تیم درمانی مجرب خود، آماده است تا مناسب ترین روش درمانی را با توجه به شرایط شما ارائه دهد. در این کلینیک، حفظ سلامت دهان و دندان با رویکردی دقیق، اخلاق محور و مطابق با استانداردهای جهانی انجام می شود.
